Mbeya werd in 1927 gesticht en is een onvervalste goudzoekersplaats. De goudvelden van Lupa werden in het midden van de jaren vijftig van de 20e eeuw reeds gesloten, maar toen was Mbeya al van grote betekenis voor de economie. Het ligt aan de Tazara spoorlijn die Dar es Salaam met Zambia (en Malawi) verbindt. De omgeving is vruchtbaar en er wordt veel koffie, thee en cacao verbouwd.